specialist familierecht en vreemdelingenrecht

De Marokkaanse scheiding hoe zit dat

Je woont samen met je echtgenoot in Nederland. Je kinderen zijn in Nederland geboren. Jullie hebben allemaal de Nederlandse nationaliteit. Kortom: het centrum van jullie bestaan bevindt zich in Nederland. En toch overweeg je om in Marokko de echtscheiding aan te vragen.

Op zich een terechte overweging: als Marokkaan heb je het recht om in Marokko te scheiden. En Nederland respecteert dat recht van jou om in Marokko te scheiden. Waarom zou je dan niet op zijn minst onderzoeken wat voor meerwaarde het voor jou heeft om in Marokko de scheiding aan te vragen? Ik schreef in mijn vorige blog al over de rechten die je als Marokkaanse Nederlander hebt om zowel in Nederland als in Marokko te procederen. Ik sta jaarlijks veel Marokkaanse Nederlanders bij die willen scheiden en die de afweging maken tussen scheiden in Nederland en scheiden in Marokko. Door mijn jarenlange ervaring en mijn diepgaande kennis kan ik goed helpen bij het maken van deze afweging. In deze blog geef ik een aantal voordelen en een aantal nadelen van het regelen van de echtscheiding in Marokko. Ik leg daarna uit wat je moet doen met de Marokkaanse scheiding, wil je ook naar Nederlands recht gescheiden zijn. Tot slot zal ik ingaan op de vraag wat er gebeurt wanneer de echtscheiding zowel in Nederland als in Marokko is uitgesproken door een rechter.

Scheiding in Marokko

Voorwaarde voor het indienen van een verzoek tot echtscheiding in Marokko is dat er sprake is van een Marokkaans huwelijk. Dit betekent dat er sprake moet zijn van een Marokkaanse huwelijksakte of een andere huwelijksakte, die erkend is door Marokko. Wanneer je als Marokkaan niet in Marokko woont, mag je de scheiding indienen bij de rechtbank in een plaats naar keuze. Je bent niet gebonden aan de regio waar je ouders in Marokko vandaan komen. Je bent evenmin gebonden aan de plaats waar het huwelijk in Marokko voltrokken is. De voordelen
  1. Het grootste voordeel van scheiden in Marokko is dat je de Marokkaanse echtscheiding eenvoudig door Nederland kunt laten erkennen.Je levert de Marokkaanse echtscheidingsbeschikking in Nederland in bij de gemeente van je woonplaats die de echtscheiding registreert. Met die registratie is de echtscheiding ook naar Nederlands recht een feit. De Marokkaanse scheiding moet wel aan bepaalde voorwaarden voldoen, voordat de gemeente deze in zal schrijven: Bouddount
    • De echtscheiding moet allereerst zijn uitgesproken door een rechter.
    • In de tweede plaats is het zo dat de andere echtgenoot door de rechter moet zijn opgeroepen.
    • Tot slot is het zo dat de Marokkaanse echtscheiding niet in strijd mag zijn met de regels die in Nederland gelden. Bouddount
  2. Een ander voordeel van scheiden in Marokko kan gelegen zijn in het feit dat de rechter altijd Marokkaans recht toepast. De regels van het Marokkaanse recht bepalen dan of je mag scheiden en zo ja, onder welke voorwaarden.Zo vindt er door de toepassing van het Marokkaanse recht in Marokko altijd verplicht een zitting plaats die bedoeld is om partijen met elkaar te verzoenen. Wanneer partijen kinderen hebben, vinden er zelfs twee verzoeningspogingen plaats. In het Nederlandse recht kennen we dit niet.Voor echtgenoten die niet willen scheiden voordat zij er alles aan gedaan hebben om hun huwelijk te redden, biedt de verplichte verzoeningszitting in Marokko uitkomst. Bouddount
  3. Wanneer je in Marokko een huis bezit, of ander onroerend goed vermogen, kan het ook lonen om in Marokko de echtscheiding aan te vragen.Door de toepassing van het Marokkaanse recht blijven in ieder geval de goederen die je voor je huwelijk in je bezit had buiten het gemeenschappelijk vermogen en hoef je deze goederen niet te verdelen.Wanneer je in Nederland de scheiding aanvraagt, is het risico groot dat je alle goederen bij helfte moet verdelen, ook de goederen die al voor het huwelijk in jouw bezit waren.
De nadelen
  1. Het grootste nadeel van procederen in Marokko, is de reisafstand. Je moet rekenen op zeker twee keer heen en weer reizen tussen Nederland en Marokko, wanneer je in Marokko procedeert.Ik heb weleens meegemaakt dat mensen naar Marokko zijn gereisd voor het bijwonen van een zitting en dat zij, eenmaal op de rechtbank aangekomen, te horen hebben gekregen dat de zitting niet doorgaat. En dat zij een nieuwe oproep krijgen voor een zitting. De reis naar Marokko was dus voor niets geweest. Bouddount
  2. Een ander nadeel is dat je geen zicht hebt op wat er in de procedure in Marokko gebeurt. De procedure in Marokko is niet transparant. Je wordt als cliënt niet op de hoogte gehouden van de voortgang van de procedure. ‘Je moet er altijd achteraan bellen’, is een veelvoorkomende klacht van mensen die hun scheiding in Marokko regelen.Dat de procedure in Marokko volledig gevoerd wordt in het Modern Standaard Arabisch, het MSA, draagt niet bij aan de transparantie. Het MSA is geen spreektaal. De meeste Marokkanen in Nederland zijn het MSA niet machtig. Sterker nog, zelfs de meeste Marokkanen in Marokko zijn het MSA niet machtig! Bouddount
  3. Tot slot is een groot nadeel van procederen in Marokko dat er van te voren geen inschatting gemaakt kan worden van de kosten die met de procedure gemoeid zullen zijn.Naast de kosten van de advocaat en de rechtbank moet je rekening houden met de kosten van het reizen tussen Nederland en Marokko. En met de kosten die verband houden met je afwezigheid in Nederland: vakantiedagen die je bijvoorbeeld op moet nemen en kosten van een oppas voor de kinderen om in Marokko meerdere malen op een zitting te verschijnen.

Beroepsmogelijkheden

Tegen de echtscheiding kun je in Marokko niet in hoger beroep. Je kunt in Marokko wel in beroep tegen de andere beslissingen die de rechter genomen heeft bij de echtscheiding. Zo kun je in beroep tegen het bedrag dat de rechter heeft vastgesteld aan kinderalimentatie. Ook kun je in beroep tegen de wijze waarop de rechter het vermogen verdeeld heeft. Maar tegen de echtscheiding zelf kun je dus niet in hoger beroep. Dit betekent dat de echtscheiding definitief is zodra de rechter deze heeft uitgesproken. Wordt de Marokkaanse scheiding nog ergens in Marokko geregistreerd? Jazeker. Gegevens met betrekking tot huwelijk, scheiding en overlijden worden in Marokko bijgehouden.
  • Geboren in Marokko
Ben je in Marokko geboren? Dan stuurt de rechtbank die in Marokko de echtscheiding uitspreekt, de gegevens van de echtscheiding door naar de gemeente van je geboorteplaats. De gemeente neemt de gegevens van de echtscheiding over op je geboorteakte. Ik heb het over de uitgebreide geboorteakte en niet over het veel voorkomende groene uittreksel uit het geboorteregister. De uitgebreide geboorteakte is wit van kleur en heeft een formaat dat net iets groter is dan een A4- tje. De uitgebreide geboorteakte is uitgebreid in die zin dat daarop gegevens met betrekking tot huwelijk, echtscheiding en overlijden worden bijgehouden in de kantlijn.
  • Niet in Marokko geboren
Ben je niet in Marokko geboren? Van Marokkanen die niet in Marokko zijn geboren worden gegevens met betrekking tot huwelijk, echtscheiding en overlijden bijgehouden door de rechtbank Rabat, afdeling familierecht. De rechtbank die in Marokko de echtscheiding uitspreekt, stuurt de gegevens van de echtscheiding door naar de desbetreffende afdeling van de rechtbank in Rabat, die jouw gegevens bijhoudt.

De Marokkaanse scheiding in Nederland

Zodra de echtscheiding in Marokko door de rechter is uitgesproken, kun je deze in laten schrijven in Nederland, bij de gemeente van je woonplaats.

De vereisten voor inschrijving

De gemeente zal vragen om de originele Marokkaanse echtscheidingsbeschikking en om een beëdigde vertaling naar het Frans of Nederlands. Daarnaast moeten zowel de echtscheiding als de vertaling voorzien zijn van een apostille. Een apostille is een vereenvoudigde legalisatie in de vorm van een verklaring. Deze apostille haal je bij de rechtbank die de echtscheiding in Marokko heeft uitgesproken. De rechtbank verklaart met een apostille dat het document is afgegeven door een daartoe bevoegde instantie en/ of persoon. Wanneer alle vereiste documenten voor de inschrijving van de Marokkaanse scheiding zijn ingediend, onderzoekt de gemeente of de Marokkaanse echtscheiding voldoet aan de voorwaarden voor inschrijving. De voorwaarden zijn:
  • De echtscheiding moet allereerst zijn uitgesproken door een rechter.
  • In de tweede plaats is het zo dat de andere echtgenoot door de rechter moet zijn opgeroepen.
  • Tot slot is het zo dat de Marokkaanse echtscheiding niet in strijd mag zijn met de regels die in Nederland gelden.
Hieronder geef ik een paar voorbeelden van scheidingen die niet door de Nederlandse gemeente worden ingeschreven.

De talaq

De gemeente schrijft geen scheiding in die tot stand is gekomen door verstoting door de man, de zogeheten ‘talaq’. Hoewel de man voor een talaq de toestemming van de rechter nodig heeft, is het naar Nederlandse maatstaven geen gelijkwaardige procedure. De scheiding komt tot stand door het uitroepen van de talaq door de man. De vrouw heeft deze mogelijkheid van het uitroepen van de talaq niet. En dus is er geen sprake van een voor beide partijen gelijkwaardige procedure.

Niet opgeroepen voor de procedure

De gemeente zal daarnaast geen echtscheiding inschrijven wanneer blijkt dat één van de partijen niet is opgeroepen in de procedure. Ook dan heeft er geen gelijkwaardige procedure plaatsgevonden omdat niet beide partijen de mogelijkheid hebben gehad om hun standpunten in de procedure naar voren te brengen. Het komt weleens voor dat beide partijen wel zijn opgeroepen in de procedure maar dat één van partijen niet verschijnt in de procedure. De partij die niet verschijnt vindt dan bijvoorbeeld dat de Marokkaanse rechter zich niet met de zaak moet bemoeien, omdat partijen in Nederland wonen. Dit niet verschijnen komt voor eigen risico en rekening. Je bent opgeroepen. Je weet van de procedure af. Je had een advocaat in de arm kunnen nemen om verweer te voeren. Dat je dat niet gedaan hebt, is je eigen keuze. Dat je niet in de procedure verschenen bent, betekent niet dat er geen sprake is geweest van een gelijkwaardige procedure. Het niet verschijnen in de procedure in Marokko staat niet in de weg aan inschrijving van de echtscheiding in Nederland.

Wat als zowel in Nederland als in Marokko de echtscheiding is uitgesproken?

Wat nou als de echtscheiding zowel in Nederland als in Marokko is uitgesproken? Met ingang van welke datum ben je dan naar Nederlands recht gescheiden? Welke echtscheiding moet worden ingeschreven in de gemeente, de Nederlandse of de Marokkaanse? De echtscheiding die het eerst ter inschrijving wordt aangeboden bij de Nederlandse gemeente en aan de voorwaarden voor inschrijving voldoet, wordt ingeschreven. Wanneer de gemeente een tweede echtscheiding van dezelfde partijen en van hetzelfde huwelijk aangeboden krijgt, zal de gemeente onderzoeken welke echtscheiding het eerst definitief is geworden. Is de Marokkaanse echtscheiding van latere datum dan de datum dat de Nederlandse echtscheiding definitief is geworden, dan wordt de Marokkaanse echtscheiding niet ingeschreven. Wie het eerst komt, die het eerst maalt dus.

Wanneer is de echtscheiding definitief?

  • Nederland
In Nederland is beroep mogelijk tegen de echtscheiding. De beroepstermijn bedraagt drie maanden. Pas wanneer deze drie maanden ongebruikt zijn verstreken, kan de echtscheiding worden ingeschreven in de gemeente. Het is mogelijk om de echtscheiding eerder in te schrijven wanneer beide partijen verklaren te berusten in de echtscheiding en af te zien van hun recht om beroep in te stellen. In Nederland is de echtscheiding definitief door inschrijving van de echtscheidingsbeschikking in de gemeente. Op de dag dat de echtscheiding wordt ingeschreven in de gemeente, komt de echtscheiding tot stand.
  • Marokko
In Marokko is dit anders. In Marokko komt de echtscheiding tot stand op de dag dat deze door de rechter wordt uitgesproken. Er is geen hoger beroepstermijn. Ook is niet vereist dat de echtscheiding ergens wordt ingeschreven om definitief te worden. De echtscheiding is definitief door de uitspraak van de rechter en met ingang van de dag van de uitspraak van de rechter.

Conclusie

Laat je vooraf goed informeren over je rechten. Over al je rechten: zowel de Nederlandse als de Marokkaanse rechten. Doe er je voordeel mee. Het recht biedt je de mogelijkheid om in Nederland en in Marokko te procederen. Waarom zou je de mogelijkheid om in Marokko je scheiding te regelen zonder enig voorafgaand onderzoek onbenut laten?